Sigara içiminin, tıbbi terim kullanırsak tütün bağımlılığının bir hastalık olduğunun bilinmesi önemlidir. Tüm madde bağımlılıkları arasında en yaygın, en ölümcül ve maliyeti en yüksek bağımlılık maddesi olan nikotin yaygın olarak sigara içilmesi ile alınmakta, sigara içilmesi ise en sık önlenebilir ölüm nedeni olarak kabul edilmektedir.
Dünya Sağlık Örgütünün tanımına göre her gün en az bir kez bir tütün ürününü içen kişiler günlük, düzenli içicidir. Herhangi bir tütün ürününü içen ama bu işi her gün yapmayan kişiler de düzensiz içicidir. Tütün bağımlılığı çeşitli yönleri ile diğer bağımlılıklardan ayrılmaktadır. Birincisi, davranışsal yakınmalar yapmaması ve bu nedenle kişilerin nadiren yardım aramalarıdır. İkinci özellik ise diğer maddelerin başka insanlara da zarar verdiği ancak tütün kullanımının diğer insanlara zarar vermediği tarihi yanlış bilgisi ile aslında toplumsal maliyetinin çok olmasına karşın uzunca bir süre toplumsal tepki oluşmamış olmasıdır. Nikotinin tütün içinde alınmasının yasal olması bağımlı kişilerin maddeyi bulmak için yasadışı yollara başvurmak zorunda kalmaması üçüncü ayırt edici özelliktir.
Önemli bir özellik alkol ve yasadışı maddelerin aksine tütün bağımlılarının çoğunun sigarayı tedavi gerektirmeden bırakabilmeleridir. Sigarayı bırakmayı planlayan kişinin geçirdiği 4 evre vardır. Bunlardan birincisi kişinin ciddi olarak sigarayı bırakmaya henüz karar vermemiş olduğu ilk düşünme aşamasıdır. İkinci evre kişinin ciddi olarak sigarayı bırakmaya karar vermesidir. Bundan sonraki adım düşünceyi eylem haline dönüştürmek ve bırakmak için harekete geçme dönemidir. Son dönem ise sürdürme dönemidir. Bir kişinin sigarayı bıraktığını söyleyebilmek için en az bir yıl süreyle hiç sigara içmemesi gerekir.
Sigarayı bırakmaya karar vermiş olan bir kişiye önerilecek bırakma planı aşağıdaki gibi olabilir:
1. Bırakmak istediğinizden emin olun.
2. Bırakma nedenlerinizi belirleyin ve bunların sizin için önemli olduğuna emin olun.
3. Kendinize sigarayı bırakmak için bir gün belirleyin ve bu takip eden 1 veya 2 hafta içinde olsun.
4. Karar verdiğiniz günde sigarayı bırakın; daha önceden sayıyı azaltmayı denemeyin.
5. Arkadaşlarınızdan size sigara vermemelerini isteyin.
6. Eğer içkiyle sigara içiminiz arasında ilişki varsa ilk birkaç hafta içki içilen yerlerden uzak durun.
7. Tekrar başlama genellikle 4-6 haftada görülmesine rağmen ilk 6 ay boyunca iradenizi güçlü tutmaya çalışın.
8. Karşılaşacağınız kesilme belirtileri hakkında bilgi edinin ve bunlarla baş etme yollarını önceden belirleyin.
9. Sakinleştirici ilaçlar kullanmayın, çünkü faydası olmaz.
10. Sigara için harcamış olacağınız parayı biriktirin ve kendinizi ödüllendirin.
Tütün bağımlılığı tedavisinde kişi tek başına başarılı olamadıysa bir uzmana başvurmalıdır. Danışmanlık, öneri, eğitim, bilişsel davranışçı tedavi ve bunlarla birlikte ya da bunlardan bağımsız uygulanan ilaç tedavileri kullanılır.